Cari açık 60 milyar dolara yaklaştı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) tarafından bugün açıklanan 2013 yılı Ocak-Eylül dönemi cari işlemler açığı, bir önceki yılın aynı dönemine göre 10 milyar 630 milyon dolar artarak 49 milyar dolara yükseldi. Aynı dönemde, cari işlemler açığında etkili olan dış ticaret açığı 9 milyar 757 milyon dolar artarak 60 milyar 600 milyon dolara çıktı.

Türkiye'nin eylül ayında cari işlemler açığı 3 milyar 281 milyon dolar olurken, yıllıklandırılmış bazda cari işlemler açığı 59 milyar 135 milyon dolar oldu.

Parasal olmayan altın kalemi altında izlenen altın ithalatı, bir önceki yılın dokuz ayına göre 5 milyar 400 milyon dolar artarak 12 milyar 83 milyon dolar tutarında gerçekleşmişken, altın ihracatı 7 milyar 609 milyon dolar azalarak 3 milyar 87 milyon dolar oldu.

Yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında eylül ayında 733 milyon dolar net alıma rağmen ocak-eylül döneminde 326 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirdi.Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2013 yılı ocak-eylül dönemine ilişkin ödemeler dengesi verilerine göre, Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)'nun turizmle ilgili olarak gerçekleştirdiği 3. çeyrek anket sonuçlarının yansıtılmasıyla, turizm gelirleri bir önceki yılın aynı dönemine göre 2 milyar 447 milyon dolar tutarında artarak 21 milyar 283 milyon dolara, turizm giderleri de 580 milyon dolar tutarında artarak 3 milyar 405 milyon dolara ulaştı. Ayrıca, TÜİK tarafından yapılan revizyon doğrultusunda, 2012 yılı 3.çeyreğinden itibaren turizm gelirleri kalemi güncellendi.

Yatırım geliri dengesinin altında yer alan doğrudan yatırımlar, portföy yatırımları ve faizlerden oluşan diğer yatırımlarda gerçekleşen toplam net çıkış, bir önceki yılın aynı dönemine göre 1 milyar 672 milyon dolar tutarında artarak 7 milyar 232 milyon dolar olarak gerçekleşti.

Yurt dışı yerleşiklerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın ocak-ağustos dönemine göre 2 milyar 135 milyon dolar azalarak 7 milyar 489 milyon dolara geriledi. Yurt dışı yerleşiklerin yurt içinde yaptıkları net yatırımlar, bir önceki yılın ocak-eylül dönemine göre 1. milyar 802 milyon dolar azalarak 8 milyar 698 milyon dolara geriledi. Yurt içinde yerleşik kişilerin yurt dışında yaptıkları net yatırımlar ise 1 milyar 213 milyon dolar azalarak 1 milyar 919 milyon dolar oldu.

Yurt dışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında eylül ayındaki 733 milyon dolar net alıma rağmen ocak-eylül döneminde 326 milyon dolar tutarında net satım gerçekleştirdi. Devlet iç borçlanma senetleriyle ilgili olarak yurt dışı yerleşikler, eylül ayındaki 1 milyar 169 milyon dolar tutarında net alımla birlikte ocak-eylül döneminde 6 milyar 563 milyon dolar tutarında net alım gerçekleştirdi.

Yurt dışında gerçekleştirilen tahvil ihraçları yoluyla bankalar, eylül ayında 403 milyon dolar, 9 aylık dönemde de 5 milyar 772 milyon dolar net borçlanma sağladı.

- Bankacılık sektörü ocak-ağustos döneminde 14 milyar 543 milyon dolar net kullanım gerçekleştirdi

Bankaların yabancı para ve Türk Lirası cinsinden efektif ve mevduat varlıkları, yabancı paradaki 2 milyar 868 milyon dolar azalışa rağmen Türk Lirası'ndaki 2 milyar 988 milyon dolar tutarındaki artışın etkisiyle, ocak-eylül döneminde 120 milyon dolar artış kaydederken, diğer sektörlerin yurt dışındaki mevduatı aynı dönemde 1 milyar 806 milyon dolar azaldı.

Genel Hükümet, yurt dışı piyasalar ve diğer uluslararası kuruluşlardan sağlanan uzun vadeli kredilerle ilgili olarak, yılın 9 ayında 593 milyon dolar net geri ödemede bulundu.

Bankacılık sektörünün net kredi kullanımı, bir önceki yılın 9 ayına göre 11 milyar 777 milyon dolar artarak 14 milyar 543 milyon dolar oldu. Bu dönemde kısa vadeli net kredi kullanımları 6 milyar 724 milyon dolar artarak 9 milyar 567 milyon dolara yükseldi.

Diğer sektörler, bir önceki yılın 9 ayında net bazda 5 milyar 451 milyon dolar kredi kullanmışken, bu yılın aynı döneminde 69 milyon dolar net geri ödeme gerçekleştirdi.

Yurt dışında yerleşik Türk vatandaşlarınca Merkez Bankası nezdinde açılan mevduat hesaplarında, dokuz aylık dönemde gerçekleşen net çıkış 1 milyar 497 milyon dolara ulaştı. Yurt dışı bankaların yurt içi bankalar nezdinde tuttukları yabancı para mevduatları 8 milyar 281 milyon dolar artış gösterdi.

Rezerv varlıkların içinde bulunan resmi rezervler, eylül ayındaki 641 milyon dolar artışla birlikte ocak-eylül döneminde 9 milyar 363 milyon dolar artış kaydetti.

Öte yandan TCMB açıklamasında TÜİK tarafından 31 Ekim 2013 tarihinde duyurulduğu üzere, turizm istatistiklerinde güncellemeler yapıldığı belirtilerek, "Buna göre, turizm geliri istatistikleri kapsamında yapılan hesaplamalarda 2012 yılı 3. döneminden başlayarak, belirli sınır kapılarından çıkış yapan Suriye vatandaşı sayısının Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayımladığı sınır rakamlarından çıkartılmasına karar verilmiştir" denildi.

Merkez Bankası geçici verilerine göre, Türkiye'nin yıllıklandırılmış cari işlemler dengesindeki gerçekleşmeler, 2013 ocak-eylül dönemi itibariyle şöyle: