Son kanun mahkemelerin yükünü azaltacak

İstanbul Üniversitesi Bankacılık Araştırma Merkezi Müdürü Yard. Doç. Dr. Kadir Tuna, TBMM Genel Kurulu'nda kabul edilerek yasalaşan tüketicinin korunmasını düzenleyen tasarının işi adli mercilere yansımadan çözülebilecek mekanizmalar oluşturduğunu belirterek, "Böylece mahkemelerin yükü de azaltılacak" dedi.

AA muhabirinin Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tasarısı ile ilgili sorularını yanıtlayan Tuna, Türkiye'nin tüketici haklarının korunmasına ilişkin AB'nin gerisinde olduğunu, söz konusu kanunun bu motivasyonla ortaya çıktığını söyledi.

Kanunun 2 önemli konuyu barındırdığına işaret eden Tuna, tüketicilerin son dönemde bankalar tarafında hem BDDK nezdinde, hem de tüketici dernekleri üzerinden bakanlığa ulaşan çok sayıda şikayetleri olduğunu, bu şikayetlerde de en fazla eleştiri alan konunun komisyon gelirleri olduğunu anımsattı.

Konut kredisinde erken ödeme ile ilgili sorunun tartışılmaya devam edeceğini belirten Tuna, "Çünkü tüketiciler burada zaman içerisinde 5-10 yıllık kullandığımız kredilerini her erken ödemek istediklerinde karşılarına böyle bir maliyet çıkacak. Dolayısıyla yasanın en çok tartışılacak konularından bir tanesi bu olacak" dedi.

Maketten konut satışlarının şimdiye kadar çok ciddi bir rikse dönüşmemesinin büyük bir şans olduğunu vurgulayan Tuna, "Konut piyasası çok hareketli. Son dönemde işinin ehli olmayan şirketler bu sektöre girdiği için maket üzerinden konut satışları yapıyorlardı. Yasa ile bu ciddi bir krize dönüşmeden önlemi alınmış oldu" ifadelerini kullandı.

Söz konusu kanunun tüketiciyi koruyan bir çok düzenlemeyi içerdiğini aktaran Tuna, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu tarafın sağlıklı işleyebilmesi için tüketicilerin de çok dikkat etmesi gerektiğini düşünüyorum. Örneğin eski kanunda aldığı bir ürünü 7 gün içerisinde sorgusuz sualsiz değiştirebilme hakkı vardı ve bu 14 güne çıkarıldı. Daha iyi oldu, çünkü 7 gün çok kısa idi. Ancak bugün binlerce e-ticaret sitesi hergün açılıyor ve bunlar internet üzerinden satışlar yapıyorlar. Bunların güvenilirliğine ilişkin halen devam eden şüphelerimiz var. Kanunun işler hale gelebilmesi için tüketicinin de mutlaka ürünü aldığı web sitesinin iletişim bilgilerini incelemesi gerekiyor. Kanunun genel çerçevesine baktığımız zaman gerçekten çok önemli düzenlemeler içeriyor. Eskiden haklarını bilmeyen tüketicilerin boşluğunu çok iyi kullanarak haksız kazançlar elde ediliyordu. Bu bir nebze de olsa artık ortadan kalkacak.

Diğer taraftan tüketiciler çözüm bulamadıkları noktada bunu hukuksal boyuta taşıyorlardı ve mahkemeler bu davalara çözüm aramaya çalışıyordu. Ama bu yasa, işi adli mercilere yansımadan çözülebilecek mekanizmalar oluşturuyor. Yani en başından bu riksin ortaya çıkması engellenmeye çalışılıyor hukuksal düzenlemelerle. Böylece mahkemelerin yükü de azaltılacak. Tüketici bilinçli olursa bu yasadan maksimum seviyede fayda sağlanır."

- "Tüketicilerin hak aramasının basit olması gerek"

Türkiye Tüketicileri Koruma ve Eğitim Vakfı Başkanı Bayram Kısıklı ise son kanunla BDDK'ya sektörü denetleme konusunda yetki verildiğini dile getirdi.

Kanunla BDDK'nın bankacılık sektörünü denetlediği gibi, bankacılık sektöründe tüketicilerin karşılaştığı sorunların çözümü ile ilgili birimler de kuracağını ve yetkili olacağı bilgisini veren Kısıklı, şunları kaydetti:

"Buna tüketici derneklerinde çalışan avukatların bazıları karşı çıkıyor. Nedeni şu; kendileri avukat ve dernek başkanları. Takip ettikleri davalar var ve oradan para kazanıyorlar. Dolayısıyla yeni kanunda BDDK'ya yetki verirsek bunların davaları düşecek bir yerde ve cepleri para görmeyecek. Sorun yaşayan tüketicinin sırtından para kazanan bir kesim bir şeyler yapmaya çalışıyor ve bunlar doğru değil. Çıkan kanunla BDDK'nın artık yetkisi olacak."

Tüketicilerin hak aramasının basit olması gerektiğini anlatan Kısıklı, kaymakamlıklardaki hakem heyetlerinin yetkin olmadığını, orada uzmanların bulunmadığını, kaymakamlıkların görevlendirdiği birilerinin bulunduğunu ifade etti.

Buralarda uzmanların bulunması gerektiğini vurgulayan Kısıklı, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı'nın hak arama uzmanı olmasının son tüketici kanunun güçlü bir şekilde çıkmasını sağladığını söyledi.

Kısıklı, bu kanunla Türkiye'nin en çok sorun yaşanan ilçelerine 500 uzman raportör alınacağını, bunların eğitileceğini ve sorumlu memurlar olacağı bilgisini verdi.

"Güçsüz tüketici, güçlülere karşı güçlendirildi" diyen Kısıklı, son kanunun sessiz bir devrim olduğunu, artık zayıf tüketici olmayacağını dile getirdi.