Kayıtdışı işyerine çapraz sorgu

MEHMET NAYIR'ın haberi

Dokuz maddelik stratejik plan açıklayan ekonomi kurmayları kayıtdışına ve kaçakçılığa savaş açıyor. Başbakan Tayyip Erdoğan'ın "Kesin söyleyemiyorum, bugün hâlâ Türkiye'de yüzde 40-45 kayıtdışı var" cümleleri ile tanımladığı kayıtdışına karşı 47 maddenin yer aldığı ve 2013'e kadar hayata geçecek eylem planı hazırlandı. Plan, geçtiğimiz günlerde Başbakan Yardımcısı Ali Babacan'ın başkanlığında toplanan Ekonomi Koordinasyon Kurulu'nda (EKK) ele alındı. Otomobil, akaryakıt ve şeker kaçakçılığından kaçak işyerlerine, e-ticaretten sebze ve meyve hallerine kadar birçok alanda yeni düzenleme öngören eylem planıyla kayıtdışı ekonomi daraltılacak.

FATURALAR İNCELENECEK

Eylem planının önemli ayaklarından birini kayıtdışı işyerlerinin tespiti oluşturuyor. Kayıtdışı işyerlerinin kayıt altına alınması için kurumlar arası işbirliği ile doğalgaz- su-elektrik abonesi olan işyerleri, TÜİK'in işyeri verileri ve Sosyal Güvenlik Kurumu verileri karşılaştırılacak. Böylece kayıtdışı işyerleri tespit edilecek. Kaçağın en büyük kısmını barındırdığı tahmin edilen akaryakıt sektöründe bayii düzenine de neşter geliyor. Buna göre, istasyonların satış yaptığı tüm akaryakıt verileri çevrim içi bir sistemle doğrudan Gelir İdaresi Başkanlığı'na iletilecek. Maliye, istasyonları doğrudan takip edecek.

LPG DE MERCEK ALTINDA

Dağıtıcı şirketlerin LPG ithalatına, ihracatına, alış ve satışına ilişkin verilerinin takibine imkan sağlayacak sistem Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu'nca kurulacak. Akaryakıta son gelen zamlarla cazip hale gelen LPG sektörü de yakın mercek altına alınacak. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı ve Bankalararası Kart Merkezi ortak çalışarak internet yoluyla kredi kartıyla yurtdışından yapılan alışverişleri izleyecek. Gümrük mevzuatı ile tanınan 150 euro tutarındaki muafiyet hükümlerini ihlal eden ticari nitelikteki işlemler engellenecek. Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, sebze-meyve ile diğer tarım ürünlerinin takibini sağlayacak olan Merkezi Hal Kayıt sistemini tamamlayacak.

"İKİNCİ EL SIFIRA" TAKİP

Avrupa'daki ikinci el araçları sıfır araç gibi yurda sokan ve Denizli Valisi'nin bile aracına el konmasına sebep olan kaçakçılara da göz açtırılmayacak. Tüm araçların imalat ve ithalatından tüketiciye ulaşımına kadar takibine imkan sağlayacak bir sistem kurulacak. Araçların imalat ve ithalatında kayıt ve tescilinden tüketiciye ulaşana kadar takibine olanak veren bir sistem İçişleri Bakanlığı ve Gelir İdaresi'nce kurulacak. Yıllık şeker tüketiminin yaklaşık 1.5 milyon ton olduğu Türkiye'de, her yıl 500 bin ton kaçak şekerin ülkeye girdiği tahmin ediliyor. İlk defa yapılan düzenleme ile şeker hammaddeleri üretimi-satışı gibi tüm veriler Şeker Kurumu'na gönderilecek. Sıvı formda şeker üretimi yapan şirketlerin satış noktalarındaki verileri bilgisayar ortamında Şeker Kurumu'na anlık olarak iletilecek.

VERGİ KAYBI BÜYÜK

Kalkınma Bakanlığı'nın bir araştırmasına göre Türkiye'de kayıtdışılığın büyüklüğü kayıtlı ekonominin yüzde 66'sına karşılık gelirken, GSMH'nin 2010 yılı itibarıyla 950 milyar TL olduğu Türkiye'de kayıtdışı ekonominin büyüklüğü 500-600 milyar TL bandında olduğu tahmin ediliyor. Maliye Bakanlığı'nın bir araştırmasına göre ise sadece 2002-2009 döneminde kayıtdışı ekonomi nedeniyle Katma Değer Vergisi'nde ekonomik kayıp 104 milyar TL'ye ulaşıyor.

SABAH