Et ve süt ürünleri fiyatları arttı

Açıklamaya göre, 2006 yılından itibaren elektronik ortamda aylık derlenen fiyat ve değerler, ilk kez kamuoyuna 1 yıl daha erken duyuruluyor.

Geçen yıl, kültür ırkı dana fiyatı önceki yıla göre yüzde 9,7 artarak bin 165 liraya, yerli ırk dana fiyatı yüzde 6 artarak 628,4 liraya, kültür ırkı sığır fiyatı yüzde 4,1 artarak 2 bin 390,1 liraya, yerli sığır fiyatı da yüzde 2,9 artarak bin 196,5 liraya yükseldi.

Verilere göre, kültür ırkı hayvanlar ile yerli ırk hayvanlar arasında yüzde 50 fiyat farkı bulunuyor.

Geçen yıl, önceki yıla göre, merinos koyunun fiyatında yüzde 2,1, yerli koyunun fiyatında yüzde 3,8, tiftik keçisi fiyatında yüzde 9,6, kıl keçisi fiyatında yüzde 7,6 artış oldu.

Hayvanlarda en fazla fiyat artışı, yüzde 29,6 ile kıl keçisi oğlağı, yüzde 28,6 ile yerli kuzu, yüzde 26,4 ile at, yüzde 22,5 ile merinos kuzu da kaydedildi.

Kümes hayvanlarından et tavuğunun fiyatı yüzde 3,4 artarak 6,7 liraya, yumurta tavuğunun fiyatı yüzde 4,1 artarak 8,2 liraya çıktı.

SÜT FİYATI DA ARTMIŞ

TÜİK açıklamasına göre, önceki yıla oranla, geçen yıl inek sütünün fiyatı yüzde 11,3 artarak 0,80 liraya, koyun sütünün fiyatı yüzde 12,7 artışla 1,06 liraya yükseldi.

Geçen yıl, sığır etinin fiyatı yüzde 5 artarak 11,72 lira, koyun etinin fiyatı yüzde 6 artarak 11,13 lira, tavuk eti fiyatı yüzde 2,4 artarak 3,69 lira, hindi etinin fiyatı yüzde 9,7 artarak 5,11 liradan işlem gördü.

Yumurta fiyatları da geçen yıl yüzde 7,5 artarak 0,19 lira, bal fiyatı yüzde 17,6 artarak 15,17 liraya çıktı.

Diğer taraftan süt üreticileri, geçen yıl sütün kilo fiyatının 60 kuruşlardan 40 kuruşlara düştüğünü, bu nedenle 180 bin civarında hayvanın kesime gönderildiğini açıklamıştı. Sektörde yaşanan kriz nedeniyle, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı, 30 milyon lira kaynak ayırarak, fazla sütün süt tozu olarak işlenmesi için müdahale başlatmıştı. Süt fiyatlarında geçen yıl kış aylarında sorun yaşanmasına karşın, bakanlık müdahalede geç kaldığı için eleştiriliyor.

10 MİLYAR LİRASI SÜT OLMAK ÜZERE 23,8 MİLYAR LİRALIK HAYVANSAL ÜRETİM

TÜİK'e göre geçen yıl, 10 milyar lirası süt olmak üzere toplam 23 milyar 817 liralık hayvansal ürün üretildi. Hayvansal ürün üretim değeri, önceki yıla göre yüzde 3,9 arttı.

Geçen yıl süt üretim değeri yüzde 10,7 artarak 10 milyar liraya, beyaz et üretim değeri yüzde 4,1 artarak 4,2 milyar liraya, bal üretim değeri yüzde 29,5 artarak 1,2 milyar liraya, yumurta üretim değeri yüzde 11,4 artarak yaklaşık 2,5 milyar liraya yükseldi.

Kırmızı et üretim değerinde ise yüzde 11,5 azalma oldu ve 5,6 milyar lira düzeyinde gerçekleşti.

Geçen yıl deri üretim değerinde yüzde 30,3, yapağı üretim değerinde yüzde 13,1, kıl üretim değerinde yüzde 9,3 azalma olurken, ipek kozası, balmumu, tiftik üretim değerlerinde de önemli artışlar oldu.

Verilere göre, büyükbaş hayvanların üretim değeri, geçen yıl yüzde 4,5 artarak 17,7 milyar lira, küçükbaş hayvanların üretim değeri yüzde 2,2 artarak 5,6 milyar lira düzeyinde gerçekleşirken, kümes hayvanlarının üretim değeri yüzde 3,6 azalarak 1,9 milyar liraya düştü.

Geçen yıl Türkiye'deki canlı hayvanların değeri ise 25,5 milyar lira olarak hesaplandı. Bunun 17,6 milyar lirasını büyükbaş hayvanlar, 5,6 milyar lirasını küçükbaş hayvanlar, 1,8 milyar lirasını kümes hayvanları oluşturdu.

KATIRIN FİYATI BİN 46 LİRAYA YÜKSELDİ, DEVENİN FİYATI DÜŞTÜ

TÜİK verilerine göre, geçen yıl katırın fiyatı yüzde 13,6 aratarak 960,8 liradan bin 46 liraya, eşeğin fiyatı yüzde 10,6 artarak 282,3 liradan 312,4 liraya, atın fiyatı yüzde 26,4 artarak 763,2 liradan 964,9 liraya yükselirken, devenin fiyatı yüzde 3,7 azalarak 3 bin 216,5 liraya düştü.

Hindi, ördek ve kaz fiyatlarında da yüzde 11,1-21,5 arasında artış oldu.

Açıklamaya göre, çiftçinin yetiştirdiği ürünleri aracı kullanmadan toptan veya perakende olarak satması halinde oluşan fiyatlar ''çiftçinin eline geçen fiyatlar'' olarak kabul ediliyor. Bu fiyatlar, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı'nın il ve ilçe teşkilatı tarafından derleniyor.

TÜİK verilerine göre, canlı hayvan ve hayvansal ürünlerin fiyatları, 2007 ve 2008 yılları itibariyle şöyle gelişti:

.                   FİYAT  ytl/baş  değişim   HAYVANSAL                  değişim 
CANLI HAYVAN         2007    2008    (yüzde)  ÜRÜNLER     2007    2008   (yüzde)   
--------------     ---------  -----  -------  --------   ------- -------  -----
Koyun (merinos)     258,4     263,9    2,1    Koyun         0,94    1,06  12,73
Koyun-yerli         210,5     218,5    3,8    Keçi sütü     0,96    1,09  13,90
Kuzu-merinos        145,0     177,7   22,5    İnek sütü     0,72    0,80  11,33
Kuzu-yerli          112,7     144,9   28,6    Manda sütü    0,73    1,22  66,44
Sığır-kültür      2,296,6   2,390,1    4,1    Koyun eti    10,50   11,13   6,02
Sığır-yerli       1,767,3   1,832,8    2,9    Sığı eti     11,16   11,72   4,99
At                  763,2     964,9   26,4    Tavuk eti     3,61    3,69   2,37
Katır               920,8   1,046,3   13,6    Yumurta-kg    2,83    3,04   7,48
Eşek                282,3     312,4   10,6    Yapağı        2,82    2,60  -8,04
Deve              3,341,7   3,216,5   -3,7    Kıl           1,60    1,65   2,75
Et tavuğu             6,5       6,7    3,4    Tiftik        3,87    7,00  80,92
Yum.tavuğu            7,9       8,2    4,1    Sığır derisi 31,68   26,02 -17,87