Personelin sözü, işverenin belgesi geçerlidir

Çalışanların işten ayrılma durumlarında ve işe girişlerinden sonraki zaman diliminde işçinin ve iş verenin bir çok hakkı bulunmakta. Ancak bazı iş verenler ve işçiler bu haklarını bilmedikleri için hak kayıpları yaşanmaktadır. 

İşçi ile işveren arasında zamanla yaşanan sıkıntılara değinene Mali Müşavir Veli Ensar Yurduseven, 4857 sayılı iş kanunu hakkında, işveren ve personel hakları ve yaptırımları konusunda bilgi verdi.

İşverenler çalışanı önce işe alır ve muhasebe birimine sigortasının yapılması talimatını verir. Muhasebeci de işe alınan personelin SGK ’ya girişini yapar ve evrakını dosyaya kaldırır. İlk bakışta her şey tamam gibi görünür ve sigortasını da yaptık artık bir sorunumuz yok diye düşünülür. Oysa tam olarak işlem yapılmamıştır.

Çünkü işveren olarak personel ile bugün iyisiniz ama yarın işler terse döndüğünde yani personelle gemileri yakmak zorunda kaldığınızda, personelin ilk soluğu alacağı yer Çalışma Bakanlığı’nın kapısıdır.

İşçinin Sözü Yeterlidir İşten ayrılan personel işveren hakkında;

· İşe girdikten üç beş ay sonra sigortamı yaptılar

· Fazla mesailerimi almadım

· Bana söylenen işimden başka işler yaptırdılar

· Yıllık izinlerimi kullanmadım

· Gerçek ücretimden gözükmedim, beni asgari ücretten gösterdiler

· Kıdem tazminatımı almadım

· İhbar tazminatımı almadım

tüm haklarımı yasal faizleri ile birlikte istiyorum diyerek şikayetçi olursa, işverense çalışanın ettiği şikâyete yazılı olarak evraklarıyla cevap veremezse çok yüksek miktarlarda cezalara muhatap olabilir. Bu durumlarla karşılaşma ihtimaline karşı işverenin alması gereken tedbirler vardır.

İşveren Ne Yapmalı? 4857 sayılı iş kanunu belgeleri saklama sorumluluğunu işverene vermiştir. Bu sebepten dolayı işveren çalışanla olan anlaşmasını yazılı olarak yapmalı ve düzenlediği evrakları bir dosyada saklamak zorundadır. Bu dosyaya “Personel Özlük Dosyası” denir. Bu dosyada ilk olması gereken İş Sözleşmesidir. İşveren ile çalışan arasındaki yasal durumu ve çalışma usul ve esaslarını aralarında yapılan sözleşme ile düzenlenir.

İş Sözleşmesinde Hangi Maddeler Olmalı İş sözleşmesi personel ile işveren arasında karşılıklı hakları koruyan yazılı metindir. İş sözleşmeleri gerek personele gerekse işverene çeşitli kolaylıklar ve yasal haklar sağlamaktadır. İş sözleşmelerini diğer sözleşmelerden ayıran en önemli özellik, bağımlılık unsurudur. İşçi sözleşmenin kurulması ile birlikte işverene bağımlı çalışmak zorundadır. İş sözleşmesinde işin yapısına göre süre konmuş ise “Belirli Süreli İş Sözleşmesi”, süre konmamış ise “Belirsiz Süreli İş Sözleşmesi” olarak adlandırılır. Sözleşmenin adı mutlaka yazılmalıdır.

İşveren ve İşçi haklarını koruyan maddelere göz atacak olursak;

· Personel işe başlarken genel ve özel çalışma koşulları, Günlük ya da haftalık çalışma süresi, temel ücreti ve varsa ücret ekleri, ücret ödeme dönemi,

· Süresi belirli ise sözleşmenin süresi,

· Fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları kurallar,

· Personele yaptığı işin karşılığı olarak sadece ücreti ödeneceği ve başka herhangi bir ödeme yapılmayacağı,

· Personelden fazla çalışma yapması istendiğinde, fazla mesaiye gelmeyi taahhüt beyan ettiği, eğer bu ibare yok ise çalışanı mesaiye kal dediğinizde sözleşmede fazla mesai ile ilgili maddeleri,

· İşyeri ilçe içi, şehir içi veya şehirlerarası nakil olduğunda personele aynı çalışma koşulları sağlandığı sürece personel çalışmayı kabul ettiği,

· Personel çalıştığı sürece ve işten ayrıldığı süre sonrasında 10 yıl süreyle öğrendiği işyeri sırlarını başka yerlerde ifşa edemez v.b. maddeler eklemelidir.

Ücret Hesap Pusulası

İşveren, personel maaşının nasıl hesaplandığını, çalışma saatlerini, fazla çalışmalarını, vergilerini, vergi indirimlerini, ek ödemelerini vs. bilgilerini içeren ücret hesap pusulasını iki nüsha düzenleyip personele imzalatıp, ücret hesap pusulasından bir nüshasını personele verilip diğer bir nüshasını da personel özlük dosyasına koyarak muhafaza etmek zorundadır.

Çalışana ücret hesap pusulası imzalatmamış ise şikâyet durumunda “maaşlarımı almadım veya beni asgari ücretten gösterdiler, gerçek maaşımdan değil” dediğinde düzgün düzenlenmiş ve personele imzalatılmış ücret hesap pusulaları geçerli olacaktır.

Personel İşe Giriş Bildirgesi

Personeli işe aldıktan sonra Mali Müşavirinize işe girişinin talimatını verirsiniz. Mali Müşavirinizde işe giriş işlemini internetten yaptıktan sonra bir nüshasını SGK dosyanıza çalışana imzalatmadan kaldırmamalıdır. Personel işe giriş bildirgesinin internetten indirilen bir nüshası mutlaka personele üzerine tarih attırılarak imzalatılmalıdır.

İmzalatılmaz ise çalışan sizi gidip şikâyet ettiğinde “ben işe girdikten bir ya da birkaç ay sonra sigortalı yaptılar” diye beyan verecektir. Bu beyanı çürütmenin yolu işe giriş bildirgesinde kendisinin el yazısı ile yazdığı tarih ve imzadır.

Giriş bildirgesinde imzası olduğunda işe giriş tarihini görerek imzaladığı anlamı çıkacağından bu şikâyeti düşecektir, eğer imzası yoksa işçinin beyanı esas olarak kabul edilecek ve işveren durduk yere bir sürü cezalarla muhatap olacaktır. Görüldüğü gibi çalışanın sözü, işverenin belgesi geçerlidir