Bakan tarihi açıkladı: Yerlisi mayısta üretilecek

Fatih Dönmez, Bakanlığının 2020 yılı bütçesine ilişkin  yaptığı konuşmada, arz güvenliğinin tahkimi, enerji verimliliği, enerji ticareti,  bürokrasinin azaltılması ve kurumsal kapasitenin geliştirilmesi başta olmak üzere  birçok alanda önemli projeleri de devreye alarak iyileştirme çalışmalarını  sürekli devam ettirdiklerini söyledi.

Türkiye'nin her geçen gün artan elektrik ihtiyacının sorunsuz olarak  karşılanması için 2000'li yıllardan beri sessiz bir devrime imza atıldığını  belirten Dönmez, Türkiye'nin gerek kurulu güç gerekse üretim noktasında çok iyi  bir yere geldiğini, bu sayede elektrik ve doğal gazda şu an itibarıyla arz  güvenliği riskinin gündemden çıktığını ifade etti.
 
Kalkınma planlarına ve gelişmeye bağlı olarak arz güvenliği konusunun  sürekli kontrol altında olmaya devam edeceğine dikkati çeken Dönmez, arz  güvenliğinde ilerleme sağlanırken, elektrik üretim kapasitesinin  çeşitlendirilmesine azami dikkat ettiklerini, bu sayede elektrik üretiminde  yenilenebilir enerji kaynaklarının payında ciddi bir artış sağlandığını anlattı.
 
Dönmez, "Sadece son iki yılda devreye giren kurulu gücün yüzde 73'ü  yenilenebilir enerji kaynaklarından oluşmuştur. Ayrıca 2019 yılı ilk 10 ayında  bir rekor olarak yerli ve yenilenebilir kaynaklardan elektrik üretim oranı yüzde  64 olarak gerçekleşmiştir." dedi.
 
Bakan Dönmez, özellikle yenilenebilir enerji alanında teknoloji  geliştirme yatırımlarının Türkiye'nin, küresel anlamda sürdürülebilirliğe daha  fazla katkı sunmasını ve bir teknoloji üssüne dönüşmesini sağlayacacağını dile  getirdi.
 
"2022 yılında üretmeyi  hedefliyoruz"
 
Yenilenebilir Enerji Kaynak Alanları (YEKA) modelinin hayata  geçirildiğini hatırlatan Dönmez, şöyle devam etti:
 
"Böylece, teknoloji transferi sağlanarak yenilenebilir enerji alanında  yeni ve yerli teknolojiler ülkemize kazandırılarak bu hususta Ar-Ge faaliyetleri  gerçekleştirilecektir. Güneş enerjisi panellerini üreten fabrika teçhizatını  tamamladı. Üretime yılbaşı itibarıyla başlayacak. Öyle tahmin ediyorum, Mayıs  veya Haziranda ilk yerli güneş panellerini üretmiş olacağız. Rüzgar yakasında ise  fabrika yine İzmir'de kuruldu. GES'le ilgili olan fabrika Ankara'da kuruldu; o da  yine üretime hazır hale geldi, ilk ürünlerini 2022 yılında üretmeyi  hedefliyoruz."
 
Daha önce biner megavat olarak gerçekleştirilen güneş ve rüzgar  YEKA'larına ek olarak, bin megavatlık YEKA RES-2 için 30 Mayıs 2019'da yerli ve  yabancı firmaların büyük ilgisiyle büyük bir yarışmanın neticelendirildiğini  kaydeden Dönmez, YEKA çalışmaları kapsamında güneş YEKA potansiyelinin yüksek  olduğu bölgelerde yerli malı kullanım karşılığı tahsis yöntemiyle küçük ölçekli  mini YEKA uygulamasının hayata geçirileceğini dile getirdi.
 
Dönmez, "İlk mini YEKA yarışma ilanının önümüzdeki hafta içinde  yapılmasını planlıyoruz. Yarışmaların da 2020'nin ilk çeyreğinde gerçekleşmesini  hedefliyoruz." ifadesini kullandı.
 
"Çatı uygulamaları için 443 megavatlık başvuru aldık"
 
Bakan Dönmez, bütçe görüşmeleri sırasında bazı milletvekillerinin  "çatı uygulamalarını" eleştirdiğini anımsatarak, bunun eksik bilgilendirmeden  kaynaklandığını söyledi.
 
Çatı ve cephe tipi mini GES uygulamalarının önünü açarak düzenlemeleri  bu yılın mayıs ayında hayata geçirdiklerini ve önemli bir potansiyel olduğunu  vurgulayan Dönmez, sözlerini şöyle sürdürdü:
 
"Sadece son 5 ayda, çatılarda kurmak üzere 696 sanayi ya da ticari  kuruluş, toplam 432 megavat kurulu gücünde elektrik dağıtım şirketlerine müracaat  yaptı. Konutlarda ise bin 187 adet başvuru geldi, konutlarda 10 kilovat sınırı  var, orada da yaklaşık 11 megavatlık bir başvuru aldık. Toplamda çatı  uygulamaları için 443 megavatlık başvuru aldığımızı söyleyebilirim. Bunun yanı  sıra daha önceki sisteme dayalı olarak çatılarında güneş enerji sistemi kurmak  üzere başvuranların sayısı da 5 bin 402. Bu, bin 104 megavata tekabül ediyor.  Bununla birlikte tüm lisanssız GES uygulamalarında 6 bin 206 megavata ulaşmış  durumdayız."
 
Fatih Dönmez, elektrik üretiminin yanı sıra iletim ve dağıtım  sistemlerinin yenilenmesi ve geliştirilmesi için başlatılan hamle kapsamında  şebekelerin modernizasyonu çalışmalarının da sürdürüldüğüne işaret etti.
 
Bu çalışmalara çağın gerektirdiği teknolojik ilerlemeler dahil  edilerek elektrik kesintisi yapılmadan gerekli iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri  alınarak canlı bakım yapılabildiğini anlatan Dönmez, şöyle devam etti:
 
"380 bin volt, 380 kilovatlık bir iletken hattın üstünde elektrik  enerjisini kesmeden ya helikopter üzerinden ya da yerden merdivenli sistemle veya  sepetli araçlarla iletken hattın üzerine çıkmak suretiyle bu bakımlar  yapılabilmektedir. Dolayısıyla kesintisiz bir enerji arzını temin etmiş oluyoruz.  Halkımıza kesintisiz ve kaliteli elektrik enerjisi sunabilmek amacıyla içinde  bulunduğumuz 2016-2020 yıllarını kapsayan uygulama döneminde elektrik iletim ve  dağıtım hatlarında bu yıl sonu itibarıyla güncel değerlerle yaklaşık 41 milyar  liralık yatırım gerçekleşmiş olacak. Ayrıca, enerji ticaret merkezi olma  stratejimiz kapsamında gerçekleştirdiğimiz reformların sonucunda enerji  sektöründe 100 milyar doların üzerinde bir yatırım gerçekleşmiştir. Elektrik  sektörüne yönelik olarak 2021-2025 yıllarını kapsayan uygulama dönemi plan ve  programlarının hazırlanmasına ilişkin çalışmalara da devam ediyoruz."
 
"Öğrencilerden 88'i şirkette görevine başladı"
 
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Dönmez, dünya genelinde elektrik  üretiminin yaklaşık yüzde 11'inin nükleer enerjiden sağlandığına dikkati çekerek,  ülkenin enerji talebinin karşılanmasında kaynak çeşitliliğinin artırılması için  önemli alternatiflerden birinin de sıfır emisyonlu güç santralleri olduğunu  söyledi.
 
Bu doğrultuda Akkuyu Nükleer Güç Santrali'nin birinci ünitesinin 2023  yılında devreye girmesine yönelik çalışmaların ve hazırlıkların devam ettiğini  hatırlatan Dönmez, nükleer santrallerdeki üst düzey teknoloji ve "know-how"  transferiyle bu alandaki yerli teknoloji ve üretim kapasitesinin artırılması  çalışmalarının yanı sıra kalifiye insan kaynağının yetişmesi amacıyla yurt içi ve  dışı eğitime yönelik çalışmaları da sürdürdüklerini dile getirdi.
 
Bakan Dönmez, "Bu kapsamda yurt dışına gönderdiğimiz öğrencilerden  88'i mezun olarak yurda dönmüş ve ilgili şirkette görevine başlamıştır.  Yerlileştirme alanındaki çalışmalara ek olarak elektrik iletim ve dağıtımında  kullanılan tüm malzemelerin testlerinin yurt dışı yerine ülkemizde yapılması için  başlatılan Türkiye'nin ilk yüksek güç ve yüksek gerilim deney laboratuvarı  projesi de devam etmektedir." diye konuştu.
 
Enerji piyasalarında mali açıdan güçlü, serbestleşmiş, rekabete açık,  istikrarlı ve şeffaf bir şekilde tesis edilerek yatırımların daha kolay ve daha  hızlı yapılabileceği bir ortam oluşturulduğunu vurgulayan Dönmez, bu meyanda  öngörülebilir piyasalar ve tüketicinin korunması amacıyla gerekli altyapı  oluşturularak serbestleşmeye yönelik kuralların uygulanmasına da devam edildiğini  kaydetti.
 
Fatih Dönmez, Enerji Piyasaları İşletme AŞ (EPİAŞ) ile enerji  ticaretinde Türkiye'yi bölgesinde önemli bir noktaya da taşıdıklarını belirterek,  EPİAŞ'ta yapılan işlemlerin, kurulduğu günden itibaren önemli bir hacme ve  derinliğe de ulaştığını dile getirdi.
 
Dönmez, şunları söyledi:
 
"Sektörün ve piyasanın gelişimi doğrultusunda ileri tarihli fiziksel  teslimatlı elektrik piyasası olarak da ifade edilen, vadeli elektrik piyasasını  2020 yılının sonlarına doğru katılımcıların hizmetine sunmayı da hedefliyoruz.  Bunun yanı sıra enerji piyasası katılımcılarının risklerini yönetmelerini  sağlayacak aylık, çeyrek ve yıllık vadelerde fiziksel teslimatlı doğal gaz  ticareti yapılmasına imkan sunacak, vadeli doğal gaz piyasasının kurulmasıyla  ilgili çalışmalar da devam etmektedir. Piyasa altyapısının yurt dışına yönelik  kapasitesi arttırılarak Avrupa elektrik piyasalarıyla iş birliğini güçlendirecek  olup piyasamızdaki öngörülebilirliğin daha da güçlenmesi, derinliğin ve rekabetin  arttırılması hedeflenmektedir.