Önlem almıyor afetle ölüyorlar
Türkiye’de yaklaşık 3,3 milyon KOBİ bulunuyor. Yeteri kadar afet bilinci hazırlığı yapılmadığı için, herhangi bir afetten sonra KOBİ’lerin yüzde 80’i, geri kalan işletmelerin ise yüzde 15’i afet yaşandıktan sonra 24 ay içerisinde batıyor. Her yıl bu nedenle küçük ve orta ölçekli işletmelerin yaklaşık 600 bininin faaliyeti sona eriyor, her birinde 8 kişi işsiz kalıyor.
Türkiye ekonomisinin bel kemiğini oluşturan KOBİ’lerin büyük kısmı yaşanan doğal afetler sonrasında faaliyetini sonlandırmak zorunda kalıyor. Uluslararası kargo şirketi’nin iştiraki olan UPS Vakfı, UPS Türkiye, Amerikan Ticaret Odası Vakfı ve Uluslararası Kalkınma Yönetimi (IDEMA) ortaklığında sürdürülen Sağlam KOBİ Projesi için 2018 Ekim-Kasım aylarında Sia Insight tarafından yapılan “Türkiye’deki KOBİ’lerin Afet Direnci Araştırması”nın sonuçları ve yeni yol haritası açıklandı. UPS Türkiye Direktörü Burak Kılıç, katılımcıların büyük çoğunluğunun 17 Ağustos 1999’da Marmara depremini yaşadığını belirterek, afetlerden uzaklaştıkça unutulduğunu kaydetti.
FAALİYET DURUYOR
Ekonominin bel kemiği olan KOBİ’lere yardımcı olmak için Sağlam KOBİ projesinin 2013 yılında başladığını ifade eden Kılıç, “Türkiye’de yaklaşık 3,3 milyon KOBİ var ancak Türkiye’de KOBİ’lerin ortalama ölüm yaşı 5 yıl. Yani her yıl yaklaşık 600 bin KOBİ’mizi bir KOBİ mezarlığına gömüyoruz. Herhangi bir afetten sonra KOBİ’lerimizin yüzde 80’i geri kalanların yüzde 15’i afet yaşanmasından sonra 24 ay içerisinde ölüyorlar. Çünkü yeteri kadar afet bilinciyle hazırlık yapmıyoruz” dedi.
HER BİRİNDE 8 KİŞİ İŞSİZ KALIYOR
Kılıç, proje kapsamında yaklaşık 2 bine yakın KOBİ’yi ve birçok eğitimciyi eğittiklerini vurgulayarak, “Her bir KOBİ öldüğünde yaklaşık 8 kişi işsiz kalıyor. 8 çocuğun babası işsiz kalıyor, 8 evin elektrik faturası ödenmiyor. KOBİ’leri yaşatmak ekonomiyi yaşatmak demektir. Türkiye’de ihracatı da KOBİ’ler sırtlıyor. Bunu önemsememiz lazım” ifadelerini kullandı.
127 ŞİRKETTEN GERİYE 27’Sİ KALDI
IDEMA Kurucu Ortağı Ali Ercan Özgür ise KOBİ’lerin iş planlamasına, yatırımlarına gerekiyorsa kredi imkanlardan faydalanarak afetlere hazırlık yapması gerektiğini dile getirdi. Uluslararası standartlarda bir yerde afet olduktan yaklaşık 90 gün sonra ekonomik çarklarının dönmesi gerektiğini ifade eden Özgür, sözlerini şöyle sürdürdü: “Van’daki OSB’de depremden önce 127 şirket bulunurken, depremden 1,5 yıl sonra baktığımızda 27 şirket kaldığını gördük. O deneyim iş yeri sahiplerine çok şey öğretti.”
400 KOBİ incelendi
Araştırma, KOBİ’lerin afetlere yönelik hazırlık durumunu tespit etmek ve firma içindeki risk alanlarını ortaya çıkarmak için yapıldı. İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Antalya’da 400 KOBİ ile anket yapıldı. İmalat, toptan perakende, ulaştırma, konaklama başta olmak üzere 10’u aşkın sektör ile görüşüldü. Araştırmaya göre, KOBİ’lerin %97’si herhangi bir afet yaşamazken, %2’si sel, %0,7’si deprem, %0,2’si yangın ile karşılaştı.
Harekete geçilmiyor
Araştırma sonuçlarına bakıldığında şu sonuçlara varılıyor: “KOBİ’lerde risk algısı yok, varsa da çok düşük seviyede olduğu görülüyor. Türkiye’deki KOBİ’ler coğrafyalarının risklerinin farkında değil. KOBİ’lerin %49’u acil durum ve afetlere hazır olduklarını düşünse de bunun arkasında bir rasyonel yok. Afet ve acil durumlara ilişkin farkındalık seviyesi düşük, yardımlaşma protokolü oluşturmak için harekete geçmiyorlar.”
