2019'da Türkiye'nin büyüme hedefi açıklandı

Hazine ve Maliye Bakanlığı ile Strateji ve Bütçe Başkanlığınca  hazırlanan "2019 Yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı"nın onaylanmasına ilişkin  karar Resmi Gazete'nin mükerrer sayısında yayımlandı.

Buna göre, Yeni Ekonomi Programı (YEP) kapsamında açıklanan 2019-2021  Orta Vadeli Programıyla (OVP) öngörülen makroekonomik dengelenme sürecine yönelik  politika ve tedbirlerin hızlı ve etkin bir şekilde hayata geçirilmesi  hedefleniyor.

 

Kısa vadede fiyat istikrarının ve finansal istikrarın yeniden tesis  edilmesi, ekonomide dengelenmenin ve bütçe disiplininin sağlanması, orta vadede  sürdürülebilir büyüme ve adaletli paylaşıma yönelik ekonomik değişimin  gerçekleştirilmesinin amaçlandığı OVP'nin ilk yılında, GSYH büyüme hızının yüzde  2,3 olarak gerçekleşmesi, katma değerin ise tarım sektöründe yüzde 1,5, sanayi  sektöründe yüzde 1,6, hizmetler sektöründe (inşaat dahil) yüzde 2,6 oranında  artacağı tahmin ediliyor.

İstihdam açısından bakıldığında ise önümüzdeki yıl, ekonomideki  dengelenme süreci ve bu sürecin ima ettiği düşük büyüme oranları çerçevesinde  istihdam artışının bir miktar hız keserek bir önceki yıla göre 439 bin kişi  artacağı, işsizlik oranının ise yüzde 12,1'e yükseleceği öngörülüyor. İş gücüne  katılma oranının yükselişini sürdürerek 2019 yılında 0,5 puan artışla yüzde  53,7'ye ulaşması bekleniyor.

BÜYÜME İHRACAT KAYNAKLI OLACAK

Programda 2019 yılında ekonominin genel dengesine ilişkin beklentilere  de yer verilirken, yüzde 2,3 olması hedeflenen 2019 GSYH büyümesinin özellikle  mal ve hizmet ihracatı kaynaklı olması tahmin ediliyor. Ayrıca göreceli olarak azalmakla birlikte tüketimin büyümeye pozitif katkısının devam etmesi de öngörüler arasında yer alıyor.

Özel kesim tüketim harcamalarında 2018'e göre yüzde 2,1, kamu kesimi  tüketim harcamalarında ise yüzde 1,1 artış yaşanması beklenirken, özel kesim  sabit sermaye yatırımlarının yüzde 2 artacağı, kamu kesimi sabit sermaye  yatırımlarının ise yüzde 36,1 azalacağı tahmin ediliyor.

Beklentiler çerçevesinde 2019 yılı GSYH büyümesine; özel tüketim 1,3  puan, özel kesim sabit sermaye yatırımları ise 0,5 puan katkı yapacak.

Bu dönemde kamu tüketimi büyümeye 0,1 puan, kamu kesimi sabit sermaye  yatırımları büyümeye negatif 1,4 puan katkı yapacak. GSYH büyümesine net mal ve  hizmet ihracatının katkısı ise ekonomik dengelenmenin de bir sonucu olarak 1,5 puan olacak.

KAMU KESİMİ SABİT SERMAYE YATIRIMLARI AZALACAK

Yatırımlar tarafına bakıldığında kamu kesimi sabit sermaye  yatırımlarının alınan harcama tedbirleri neticesinde 2019'da reel olarak yüzde  36,1 azalacağı öngörülüyor.

Bu dönemde, cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının  yüzde 43'ünün merkezi yönetim bütçesi kapsamındaki idareler, yüzde 44,7'sinin  mahalli idareler, yüzde 11,6'sının işletmeci KİT'ler, yüzde 0,11'inin  özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar, yüzde 0,6'sının döner sermayeli kuruluşlar  ve sosyal güvenlik kuruluşları tarafından gerçekleştirilmesi bekleniyor.

Cari fiyatlarla kamu kesimi sabit sermaye yatırımlarının gelecek yıl  tarım, ulaştırma, eğitimve diğer hizmetler alt sektörlerinde yoğunlaşması tahmin  edilirken, özel kesim sabit sermaye yatırımlarının reel olarak yüzde 2 artış  göstereceği öngörülüyor. Özel kesim sabit sermaye yatırımlarının imalat sanayisi,  ulaştırma ve konut alt sektörlerinde yoğunlaşması, bunun yanı sıra turizm  sektörünün payının yüzde 3,6 seviyelerine kadar artması tahmin ediliyor.

Program dönemi sonunda kamu sabit sermaye yatırımlarının GSYH  içerisindeki payının yüzde 2,8, sermaye giderlerinin Merkezi Yönetim Bütçesi  içerisindeki payının ise yüzde 5,7 olması hedefleniyor.

KÖİ YATIRIMLARINDA MALİ DENGE GÖZETİLECEK

Programa göre, kamu-özel işbirliği (KÖİ) yatırımlarında sözleşmelerden  doğacak yükümlülüklerin kamu mali dengeleri üzerindeki etkileri göz önünde  bulundurulacak, proje süreçleri bütüncül olarak ele alınacak ve planlama, etüt,  ihale, sözleşme gibi uygulama öncesi hazırlık süreçlerinin kalitesi artırılacak.

Bu amaçla başlatılan ve süreçlerin uluslararası uygulama örnekleri de  dikkate alınarak iyileştirilmesini hedefleyen kamuda KÖİ kapasite geliştirme  projesi tamamlanacak, projelerin izlenmesi ve değerlendirilmesi etkin şekilde  devam ettirilecek. KÖİ yönteminin, yatırımların gerçekleştirilmesinde maliyet  etkinliği sağladığı durumlarda tercih edilmesine özen gösterilecek, muhtemel yük,  getiri ve sorumlulukların kamu ile özel kesim arasında dengeli bir şekilde  paylaşılmasına dikkat edilecek.