Dünyayı kıskandıracak atak! Türkiye de yapacak

Dünyanın önde gelen teknoloji fuarlarından olan Mobil Dünya Kongresi dün İspanya’nın Barcelona kentinde başladı. Cep telefonlarından elektrikli otomobillere kadar teknoloji dünyasının tüm yenilikleri bu fuarda yerini alacak. Ancak ister yapay zekâ ister nesnelerin interneti olsun güçlü pil teknolojileri olmadığı sürece geleceğin teknolojilerinin başarılı olma ihtimali yok. Bu nedenle hafta sonu gelen ve Zorlu Holding ile Çinli GSR Capital’in duyurusunu yaptıkları 4.5 milyar dolarlık madencilik ve yeni nesil pil teknolojilerine yönelik yatırımları büyük ilgi uyandırdı. Dünya çapında başta mobil telefonlar olmak üzere mobil cihaz üreten binlerce şirket varken bu cihazlar için olmazsa olmaz olan pil üreticilerinin sayısı altı ile sınırlı. Bu şirketlerin ürettiği lityum iyon tipi pil üretimine yön veren ülkeler ise Çin, ABD, Güney Kore ve Polonya. Bu ülkeler mevcut yatırımlarına ağırlık vererek yakın gelecekte de hâkimiyetlerini sürdürmeyi planlıyor. 

PASTA BÜYÜYECEK

Halen dünya çapında yaklaşık 30 Gigawatt saat (GWh) olan toplam lityum iyon pil üretiminin bu ülkelerin yapacağı yeni yatırımlarla 2020’de 174 GWh’ye ulaşması bekleniyor. Türkiye henüz yeni oluşan pastaya 2023’ten itibaren 25 GWh’lik kapasitesiyle ortak olacak. Bu tarihten itibaren halen çok düşük sayıda satılan elektrikli otomobil satışlarının da hızlanması bekleniyor. Bu hızlanma ise biraz da yumurta tavuk ilişkisine göre olacak. Yani otomobiller için üretilen pillerin kapasitesi güçlenince bu araçların tek pil dolumuyla kat edebilecekleri mesafe de artacak. Halen ortalama 200-250 kilometre ile sınırlı olan bu mesafenin güçlü pillerle 500-600 kilometrelere ulaşması elektrikli otomobilleri güçlü bir alternatif haline getirecek. Elbette pil teknolojisini sadece elektrikli otomobillerle sınırlamak yanlış olur. Zira bugün olduğu gibi geleceğin teknolojilerine de büyük oranda mobil sektör yön verecek. Halen konuşmadığımız ancak yakın gelecekte gündemimize girecek başta güneş ve rüzgâr olmak üzere alternatif enerji kaynakları da depolama imkânı sağlayan güçlü pil teknolojileriyle ilginç hale gelecek.

PİL PAZARI OTOMOBİLLE SINIRLI DEĞİL

Halen çeşitli markalardan 100’ün üzerinde elektrikli modelin satışa sunulduğu otomotiv sektöründe seçeneklerin gelecek 10-15 yıl içerisinde 500’ü aşması bekleniyor. Üretim sayılarının artması ise güçlü ve dayanıklı aküye olan talebi hızla artırıyor. Başta Tesla, Samsung, LG, Panasonic ve BYD olmak üzere pek çok kuruluş dev pil fabrikalarının inşasına başlayarak sektörün lider pil tedarikçisi olmak için kıyasıya bir rekabete girdi. Bu fabrikaların tamamlanmasıyla her yıl milyonlarca lityum iyon teknolojisine sahip pil piyasaya çıkacak ve montaj için bekleyen başta otomobil olmak üzere tüm mobil elektronik cihazlara takılacak.

ÇİN PİLDE KONTROLÜ ELE ALMAYI PLANLIYOR 

İnşası devam eden lityum iyon pil fabrikalarına ‘Giga fabrika’ (Gigafactory) denmesinin nedeni bu tesislerin yılda en az 1 Gigawatt saat (1 GWh) enerjiye denk gelecek kapasitede pil üretmelerinden kaynaklanıyor.

Hesaplamalara göre Tesla’nın ABD’nin Nevada Eyaleti’nde inşasına devam ettiği fabrika 2019’da yılda 35 GWh’lik pil üretecek.

Bu rakam 500 bin Tesla marka araç veya bir milyon adet daha küçük hacimli elektrikli araç için yeterli olacak.

Çin ise Tesla’nın inşasına devam ettiği fabrikadan ülke çapında çok sayıda inşa ederek 2021’de yıllık toplam 121 GWh’lik lityum iyon pili kapasitesine ulaşmayı planlıyor.

Bu rakam en az 1.5 milyon Tesla Model S veya 14 milyon küçük/orta ölçekli elektrikli otomobile yetecek seviyeye denk geliyor.

Tabii bu kapasitenin Çin için sadece giriş seviyesi olduğunu da hatırlatmak gerekir.

Zira ülke elektrikli otomobil konusunda küresel lider olmak için ne gerekiyorsa yapmaya hazır.

Çin elektrikli otomobillerin satış rakamlarının artmaya başladığı 2025’e gelindiğinde pil fabrikalarının yılda en az 150 GWh’lik pil üretmesini hedefliyor.

ÜLKELER KAPASİTELERİNİ ARTIRMAK İÇİN MİLYAR DOLARLIK YATIRIM YAPIYOR

YÜZDE 62 İLE PAZARI ÇİN DOMİNE EDİYOR

Üretim oranlarında önemli bir değişim olmazsa 2020’ye gelindiğinde küresel lityum iyon pil pazarı dört ülkeden sorulacak. 2023’te Zorlu Holding- GSR Capital ortaklığındaki fabrikanın devreye girmesiyle Türkiye de pastadan pay alacak.