Son yılların en büyük keşfinde kilit ülke Türkiye

Milliyet’in diplomatik kaynaklardan edindiği bilgilere göre, İsrail’in Akdeniz kıyılarındaki Leviathan Sahası’nda bulunan doğalgazın önce Kıbrıs ardından Türkiye üzerinden Avrupa’ya satışının yapılması yönündeki çalışmalar uzun zamandır devam ediyor.

Bu yöndeki çalışmaların Milli Güvenlik Kurulu toplantılarında da ele alındığı, İsrail’in Leviathan gazını en sağlıklı ve maliyeti düşük şekilde Türkiye üzerinden AB’ye taşıyacağı görüşünün öne çıktığı ifade edildi. Mersin’den KKTC’ye deniz altından giden su projesinin de, doğalgazın denizden taşınabileceğini anlayışını güçlendirdiği belirtildi.

Türkiye’ye yılda 8-10 milyar metreküp doğalgaz bırakması beklenen hat için en erken tarih 2020. Türkiye ile İsrail arasındaki mutabakatın ardından ekonomide ilk Gündem İsrail’in Akdeniz’de aradığı doğalgaz oldu. Edinilen bilgiye göre, Leviathan sahasında bulunan yaklaşık 1 trilyon metreküplük gaz rezervi için ABD’li Noble ile İsrailli Delek arasındaki mutabakatın ardından geçen ay ön mühendislik çalışmalarına başlandı. 

120 MİLYAR DOLARLIK REZERV

Son on yılın en büyük deniz keşiflerinden biri olan Leviathan bölgesinde, 622 metreküp doğalgaz (BCM) rezervi olduğu tahmin ediliyor. Buranın ise 2019 yılında faaliyete geçmesi bekleniyor. Bu arada İsrail’in önemli kaynakları olarak gösterilen Tamar doğalgaz alanı 2009’da, Leviathan doğalgaz alanıysa ise 2010 yılında keşfedilmişti. Amerikan Noble Enerji şirketi ve İsrailli ortakları Delek Group tarafından işletilen Tamar, İsrail’in iç elektrik ihtiyacının yarısını karşılıyor. Tamar’dan iki kat daha büyük ve 120 milyar dolar değerinde olduğu düşünülen Leviathan’ın ise ihracat için kullanılması planlanıyor. 

ALTERNATİF BİR HAT OLABİLİR

Akdeniz’den Türkiye’ye uzanması planlanan ve 500 kilometreyi geçmesi beklenen boru hattı Lübnan, Mısır ve Akdeniz’deki diğer kaynaklar için de bir alternatif olabilir. Uzmanlara göre, bu bölgelerden çıkarılacak gaz, Türkiye üzerinden geçecek hatla Avrupa’ya taşınabilir ve Türkiye bir gaz ‘hub’ı olabilir. 

En önemli hedeflerden birisi ise İsrail gazının üretim maliyetini fiyatlara yansıtmamak. 15 milyara mal edilmesi beklenen hattın sadece boru döşeme masrafı 3 milyar doları bulacak. 

İHRACAT ARTIŞTA

İki ülke arasındaki ticaret hacmi, geçen sene 4.3 milyar dolar oldu. Türkiye, 1.1 milyar dolarla İsrail’e en çok sanayi hammaddesi satarken, İsrail’den akaryakıt aldı. İki ülke arasındaki ticaret hacmi 2014’te 5.8 milyar dolar olmuştu. Türkiye’nin geçen yıl İsrail’e sattığı ürünlerin başında motorlu kara taşıtları (464.8 milyon dolar) geldi. Aynı yıl İsrail’den en fazla enerji (898.3 milyon dolar) ithal edildi. İsrail’e ihracat son 5 yılda yüzde 13 arttı, ithalat yüzde 19 azaldı.