Dünya Toprak Günü

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, Türkiye topraklarının en önemli sorununun, tarımsal arazilerin amaç dışı ve yanlış arazi kullanımından kaynaklanan erozyon, tuzluluk ve çoraklaşma olduğunu belirtti.

Bayraktar, 5 Aralık Dünya Toprak Günü dolayısıyla yaptığı yazılı açıklamada, başta toprak olmak üzere doğal kaynakların bilinçsizce kullanımı ve bunun sonucunda meydana gelen kayıpların ürkütücü boyutlara ulaştığını ifade etti. Bu olumsuzlukların görüldüğü Türkiye'de toprak-su varlığındaki kullanma durumu ve buna bağlı olarak çıkan olumsuzlukların, yıllar itibariyle artma trendine girdiğini dile getiren Bayraktar, toprak kaynaklarındaki kayıplara karşı zamanında önlem alınmamasının Türkiye'ye pahalıya mal olacağına işaret etti.

Türkiye topraklarının en önemli sorunlarının, tarımsal arazilerinin amaç dışı ve yanlış arazi kullanımından kaynaklanan erozyon, tuzluluk ve çoraklaşma olduğunu vurgulayan Bayraktar, şunları kaydetti:

"Uzun yıllar boyunca milyonlarca dekar birinci ve ikinci sınıf tarım arazisi, konut, sanayi ve turizm yapılaşmaları yüzünden elden çıkmakta ve araziler kabiliyetlerine uygun kullanılmamaktadır. Tarım topraklarının haksız işgalinde karayolları, hem bizzat kapladığı geniş alanlar hem de çevresinde geliştirdiği endüstriyel ve kentsel yerleşim nedeniyle çok olumsuz etkide bulunabilmektedir. Karayolu bunun yanı sıra enerji ve iletişim ağlarını yakınında toplayarak bu olumsuz etkiyi hızlandırmaktadır. Alternatif olarak kullanılabilecek geniş verimsiz alanlar varken, verimli, hatta yatırım yapılarak sulamaya açılmış tarım arazilerinin tarım dışı amaçla kullanımı israftan başka bir şey değildir. Alınan tüm yasal önlemlere rağmen bu durum engellenememiştir. Tarım arazilerimiz azalmaktadır. Amaç dışı arazi kullanımları özellikle Trakya, Bursa, Kocaeli, Adapazarı, Gediz, Menemen, Salihli, Kemalpaşa, Büyük Menderes, Küçük Menderes, Antalya, Tarsus, Çukurova ve Düzce gibi verimli tarım alanlarının bulunduğu bölgelerde yoğunlaşıyor."

Her yıl 1,4 milyar ton toprağın kaybolup gitmesine neden olan erozyonun ülke topraklarının en önemli sorunu olduğunu belirten Bayraktar, Türkiye topraklarının yüzde 90'ının erozyon tehdidi altında bulunduğunu, akarsularının birim metreküpte ABD'den 6, Avrupa'dan 17, Afrika'dan 22 kat daha fazla toprak taşıdığını vurguladı.

"Toprak Kanunu tavizsiz uygulanmalı"

Bayraktar, toprak ve su kaynaklarının korunması için yapılması gerekenleri sıraladı. Öncelikle ayrıntılı toprak etütlerinin tamamlanması, ülkesel arazi kullanım planının yapılması ve bu kapsamda tarım, turizm, sanayi ve yerleşim alanlarının belirlenmesi gerektiğini vurgulayan Bayraktar, toprak-su teşkilatlarının oluşturulmasını önerdi. Toprak Kanunu'nun, tavizsiz ve kararlı biçimde uygulanması ve tüzüğün uygulanır hale getirilmesi gerektiğine işaret eden Bayraktar, şunları kaydetti:

"Kanunun etkin bir biçimde uygulanabilmesi için, toprak koruma kurullarında üye sayılarının tekrar düzenlenerek, çiftçi kuruluşlarının ve diğer sivil toplum örgütlerinin ağırlığı artırılmalıdır. 6537 sayılı Toprak Koruma ve Arazi Kullanım Kanununda değişiklik yapan kanunun yönetmeliği bir an evvel çıkarılmalıdır. Sıkı kontrol ve denetimle tarım arazileri üzerinde kaçak yapılaşma önlenmelidir. Özellikle çölleşme tehlikesi ile karşı karşıya olan Konya Ovası'nı sulayacak olan KOP ile GAP, DAP gibi bölgesel projeler bir an önce tamamlanmalıdır. Tuzluluk ve çoraklaşmaya neden olan bilinçsiz sulamanın önlenmesi için yöre üreticisi eğitilmelidir.”