Dünya ekonomisinde bir ilk

2016'da Türkiye ve dünya hızlı bir dönüşümden geçmeye devam etti. Teknolojinin gelişimiyle küresel çapta büyük sosyal ve ekonomik değişimler yaşanıyor. Sadece 15 yıl öncesine göre dünya birbirine çok daha 'bağlı' hale geldi. Çin'de yaşanan bir olaydan dakikalar içerisinde haberdar olabiliyoruz. Şirketler için artık 'uzak pazar' diye bir kavram kalmadı. Bu değişen yapıyla dünyanın en önemli şirketlerinde de değişiklik yaşanıyor. Artık teknoloji şirketleri, ekonomide enerji devlerinden daha kilit bir rol oynuyor. Birçokları bu gerçekliğin farkında olsa da 2016 sonu itibarıyla veriler de yaşanan değişimin net birer göstergesi oldu.

APPLE KOLTUĞU KAPTIRMADI

Uzun yıllardır dünyanın en değerli halka açık ilk 3 şirketine bakıldığında her zaman en az 1, birçok zaman da 2 ya da 3 enerji ve petrol şirketi listenin zirvesinde yer alıyordu. 2016 sonunda ise en değerli 3 şirket tamamen teknoloji şirketlerinden oluştu. 2016 sonu itibarıyla Apple 628.6 milyar dolarlık piyasa değeriyle dünyanın halka açık en değerli şirketi ünvanını 2015'teki gibi kimseye kaptırmadı. Akşam'ın haberine göre, Apple'ı 559.2 milyar dolarlık değeriyle Google'ın çatı şirketi Alphabet takip ederken, Microsoft 497.9 milyar dolarlık piyasa değeriyle 3. sırada yer aldı. Dünyanın en değerli şirketleri sıralamasının gelişimine bakıldığında bu yıl ilk üçte petrol devi Exxon Mobil'in eksikliği hissedildi.

60 MİLYAR DOLARLIK YÜKSELİŞ

2016 boyunca Apple'la ilgili yayımlanan haberleri ve değerlendirmeleri takip edenler firmanın sanki bir çöküş sürecine girdiğini düşünebilir. Özellikle yıl içinde tanıtılan iPhone 7 ve Apple Watch 2 yeterince yenilik sunmadığı gerekçesiyle sert eleştirilere maruz kaldı. Ancak firmanın hisseleri bambaşka bir hikaye anlatıyor. Apple hisseleri 2016 genelinde yüzde 11 yükseldi. Hisseler 12 Mayıs'ta 90.34 dolarla yılın dibini gördükten sonra ise 7.5 ayda yatırımcısına yüzde 29 getiri sağladı. Bu yükselişte iPhone 7 satışlarının beklenenden iyi olması ve Apple'ın en büyük rakibi Samsung'un yaşadığı 'pil skandalı' etkili oldu. Hisselerdeki yükselişle 2016 genelinde Apple'ın piyasa değeri 60 milyar dolarlık artışla 629 milyar dolara ulaştı.

PERFORMANSI YETMEDİ

Exxon Mobil dünyanın en değerli şirketi tahtında uzun süre oturmuştu. Ancak 2011'de Apple'ın piyasa değeri düşen petrol fiyatlarıyla Exxon'unkini geride bıraktı. Exxon Mobil'in 2016 sonu itibarıyla piyasa değeri 363 milyar dolar seviyesinde. Exxon hisseleri 2016'da yüzde 16 yükseldi. Ancak bu yükseliş teknoloji şirketlerini yakalamak için yeterli olmadı. Exxon dünyanın halka açık en değerli 6. şirketi konumunda.

ALAN İKİYE KATLADI

Teknoloji şirketleri yeni ekonominin en değerli unsurlarından olduğunu kanıtlarken, bu durum yatırımcılarının da zengin olmasını sağladı. Uzun vadeli düşünüp 5 yıl önce bugünün en değerli 3 şirketinin hisselerini satın alan yatırımcılar paralarını ikiye katladı. Google(Alphabet) hisseleri son 5 yılda yüzde 153 yükseldi. 5 yıllık süreçte Apple'daki artış yüzde 95, Microsoft'taki yükseliş ise yüzde 124'ü buldu.