Çin'in işine yarayacak anlaşma

Rusya ve Çin yeni bir doğalgaz anlaşmasıyla enerjideki işbirliğini güçlendiriyor. Rus enerji devi Gazprom, Çin'e yıllık 30 milyar metreküp doğalgaz satmaya hazırlanırken, uzmanlar anlaşmanın daha çok Çin'e yarayacağına dikkati çekiyor.

Altay Doğalgaz Boru Hattıyla, Batı Sibirya bölgesinden Çin'in batısına gönderilmesi planlanan doğalgaz için Gazprom ve Çin'in Ulusal Petrol Şirketi CNPC arasında kasım ayında bir anlaşma imzalanması bekleniyor.

Lahey Stratejik Araştırmalar Merkezi Enerji Güvenliği ve Doğal Kaynaklar Uzmanı Sijbren de Jong, AA muhabirine yaptığı değerlendirmede, Altay Doğalgaz Boru Hattı'nın, nüfusun çok az olduğu Çin'in batısına gaz taşıyacağına işaret ederek, "Bu nedenle Çin, Rus gazının fiyatını düşürmeye çalışıyor" dedi.

De Jong, Rusya ve Çin arasında geçen mayıs ayında yapılan 400 milyar dolar değerindeki 38 milyar metreküplük ilk doğalgaz anlaşmasında da Çin'in avantaj sağladığı görüşünde.

Rusya'nın Avrupa'ya bin metreküp doğalgazı ortalama 380 dolara sattığını belirten De Jong, "Mayısta yapılan anlaşmaya göre Rusya bin metreküp doğalgazı Çin'e 350 dolardan satacak. Görünüşe göre Rusya'nın Çin'e daha fazla ihtiyacı var" ifadelerini kullandı.

Batının uyguladığı yaptırımlar ve kömür tüketiminin artmasıyla Rusya'nın Avrupa gaz pazarındaki etkinliğinin tehdit altında olduğunu savunan De Jong, yaptırımlardan ötürü ABD ve Avrupa sermaye piyasalarına da erişimi kısıtlanan Rusya'nın, Altay Doğalgaz Boru Hattı projesi için gereken finansmanı da nereden bulacağının belirsiz olduğunu vurguladı.

- "Çin, Rusya'nın durumundan faydalanacak"

Singapur'da bulunan Rajaratnam Uluslararası İlişkiler Enstitüsü Asya Enerji Uzmanı Collin Koh Swee Lean de anlaşmanın gerçekleşmesi halinde Çin'in, batının uyguladığı yaptırımlardan ötürü finansman sıkıntısı yaşayan Rusya'nın durumundan faydalanmış olacağını iddia etti.

Çin'in batısında tüketilen enerji kaynaklarının şu anda çoğunlukla Ortadoğu ve Afrika'dan ithal edildiğini belirten Lean, "Ancak Ortadoğu ve Afrika'daki politik sorunlar Çin'in enerji güvenliğine dair soru işaretleri yarattı" dedi.

Lean, Altay Doğalgaz Boru Hattı'nın dünyanın en hızlı büyüyen enerji talebine sahip Çin'in enerji güvenliğine katkı sağlayacağının altını çizerek, şöyle konuştu:

"Rusya, batının kendisine uyguladığı yaptırımların enerji kaynakları ihracatına olan etkisini hafifletmek istiyor. Altay Doğalgaz Boru Hattı, Rusya'nın Ukrayna'da yürüttüğü politikaya devam edebilmesine yardımcı olacak. Basitçe söylemek gerekirse, bu anlaşma Moskova'nın Batı Avrupa'da daha cesur hareket etmesine yol açabilir."

- Altay Doğalgaz Boru Hattı

Rusya ve Çin arasında görüşmelerine 2006'dan beri devam edilen Altay Doğalgaz Boru Hattı projesinde iki ülke daha önce gazın fiyatında anlaşmazlık yaşıyordu.

Eylü ayında iki devlet yetkilileri arasında yürütülen görüşmelerde, yılda 30 milyar metreküplük Rus gazının Çin'e ihraç edilmesi planlanıyor. Projenin Rusya'nın batı Sibirya bölgesinde yer alan doğalgazı 2018'den itibaren Çin'in batı bölgelerine taşıması öngörülüyor. Çin yılda yaklaşık 160 milyar metreküp doğalgaz tüketiyor.