Suriye'deki olaylar hurma fiyatlarını vurdu

Suriye'de devam eden iç savaş sebebiyle, bu ülke ile karayolu üzerinden yapılan dış ticaret sekteye uğradığı için taşıma maliyetleri yükseldi. Suriye'de yaşanan olaylar nedeniyle hurmanın karayolu yerine deniz ve havayolu ile ülkeye getirilmesinden kaynaklanan taşıma maliyetlerindeki artış, ramazan sofralarının vazgeçilmezi hurma fiyatlarını da etkiledi.

Hurma ticareti yapan Ahmet Özkan, yaptığı açıklamada, hurma meyvesi Türkiye'de yetişmediği için yurt dışından özellikle de Suudi Arabistan'dan ithal edildiğini söyledi.

Suriye'de hayat normalken, ihracatın Suriye üzerinden karayoluyla sağlandığını belirten Özkan, "Bu yıl Suriye'de ülke geneli karıştığı için gümrüklerde problem yaşanıyor. Karayollarındaki aksaklık nedeniyle ithalatta da sıkıntı oluyor. Şu anda hurma, Türkiye'ye havayolu ya da denizyoluyla girebiliyor. Havayolu ve deniz yolu nakliyesi, karayoluna nazaran pahalı olduğu için hurma fiyatları yüzde 5 arttı" dedi.

Suriye'de yaşananların, Türkiye'den ve İran'dan, giden hac ve ümrecilere de yansıdığını anlatan Özkan, nakliyede problem olduğu için hurmanın yanı sıra zemzem ve diğer hediyeliklerin de fiyatlarının yükseldiğini ifade etti. Özkan, Suriye'deki olaylar başladığından bu yana Türkiye'den giden hacılar eskisi gibi alışveriş yapmadığını vurgulayarak, şöyle devam etti:

"Hacımız ve ümrecimiz dönüyor ancak hurmaları ya yolda kayboluyor ya da en iyi ihtimalle geç geliyor. Hurmanın dışında zemzem gibi Türkiye'ye kargoyla gönderilmek istenen diğer hediyeliklerin nakliyesinde de bu tip aksaklıklar yaşanıyor. Nakliye sürecinde kaybolan ürün çok fazla. Artık hacılar, alacaklarını, bizim gibi hurma ticaretiyle uğraşanlardan temin ediyorlar ama vatandaşlar gibi hurma ticareti yapan firmalar da bu durumdan muzdarip. Hal böyleyken, Suriye'nin ülkemizde ticaretle uğraşan kişilere de ciddi boyutta zararı oluyor."

Hem iftarda hem sahurda

Ramazan ayının gelmesiyle hurmaya talebin arttığına değinen Özkan, ramazanın her yıl 10 gün öne gelmesi nedeniyle yeni mahsul hurmanın, ancak ayın ortasında çıkacağını kaydetti. Hurmanın besin değerinin yüksek oluşu dolayısıyla, Arap ülkelerinde genelde sahur vaktinde tüketildiğine dikkati çeken Özkan, hurmanın iftarın yanı sıra sahurda da tüketilmesini tavsiye ettiklerini söyledi.

Türkiye'de iftarda genelde İran, Tunus ya da Medine hurması tercih edildiğini belirten Özkan, sahur da ise Mejdul cinsi hurmanın talep gördüğünü bildirdi. Mejdul cinsi hurmanın, lif oranın yüksek ve vitamin açısında besleyici olduğunu vurgulayan Özkan, "Hurma, hem tok tutuyor hem de lifli bir gıda olduğu için susatmıyor. Sahurda 3-4 tane hurma ve sütü birlikte tüketenler iftara kadara geçen süreyi çok rahat geçirebilirler. Peygamberimiz de ılık süt ile hurmayı birlikte tüketirdi" diye konuştu.

Fiyatları 10 ila 120 lira arasında

Hurma çeşitleri konusunda bilgi veren Özkan, Türkiye'de ortalama olarak en ucuz hurmanın 10 lirayla İran Hurması, en pahalı hurmanın da kilogram fiyatı 120 lirayla ise Acve Hurması olduğunu belirtti.

Özkan, yaklaşık 30 çeşit kuru ve yaş hurma çeşiti içinde en çok tercih edilenin, fiyatları 15-35 lira arasında değişen Mebrum Hurması olduğunu ifade etti.

Medine'nin en etli ve en yumuşak hurması olan Mejdul cinsi hurmanın fiyatlarının 30-45 lira, 'buzlu hurma' olarak da bilinen Rutab Hurmasının 15-50 lira, şeker oranı düşük diyabet hastalarının rahatlıkla tüketebileceği Faris Hurmasının 25-30 lira arasında değiştiğini kaydeden Özkan, hurma çeşitleri arasında maddi ve manevi açıdan en değerli hurmanın Acve Hurması olduğunun altını çizerek, şunları söyledi:

"Peygamber efendimizin dikmiş olduğu ağacın neslinden gelen Acve Hurmasının kilogram fiyatı 80 lirayla 120 lira arasında değişiyor. Sadece Medine'de bulunan Kuba Mescidi civarında yetiştiği için diğer hurmalardan pahalı. Peygamber Efendimizin hadislerine de konu olduğu için şifa niyetine alanlar da var."

Hurmadan 20 çeşit ürün

Sektördeki ürün çeşitliliğinin son zamanlarda arttığına dikkati çeken Özkan, piyasada hurmanın suyu, şerbeti, türk kahvesi, ezmesi, batırması, atomları, cezeryesi, pekmezi, reçeli, dondurması, şekerlemesi, çikolatalısı, bademlisi, pastası, kurabiyesi gibi yaklaşık 20 çeşit ürün olduğunu söyledi.

Kış aylarında kan yapıcı özelliği olduğu için besin değeri keçiboynuzu pekmezi ile eşdeğer, demir oranı yüksek fiyatları 8 ila 15 lira arasında değişen hurma pekmezinin satıldığını belirten Özkan, şöyle konuştu:

"Oldukça hafif olması sebebiyle kilogram fiyatı 20 lira olan hurma dondurması yaz aylarının vazgeçilmezi oldu. Dondurmanın yanı sıra, kilogram fiyatı 30 liradan hurma ezmesi, kilogram fiyatı 25 liradan hurma cezeryesi ve 100 gramı 3 liraya satılan hurmadan imal edilen Türk kahvesi tercih ediliyor. Hurmadan imal edilen ürünleri, akşam yemeğinin üzerine tatlı niyetine tüketen müşterilerimizin yanında, Ramazan Bayramı için hediye olarak alanlar da var."

Göbek adı "Halaoğlu"

Hurma ağacının palmiye ağacına benzediğini ve insani özellikleri olduğunu belirten Özkan, hurmanın Arap ülkelerinde insanın "halaoğlu" olarak adlandırıldığını ifade etti. Özkan, sözlerini şöyle tamamladı:

"Dilimize Farsçadan geçen hurma, Arapçada nakhle olarak bilinir. Allame Nimetullah Cezairi 'Envarun Numaniye' adlı kitabında hurmayla ilgili şunu söyler: Allah Hz.Adem'i yaratacağı zaman meleklere Hz. Adem'in toprağını bir eleğe koymalarını emretti. Elendikten sonra saf ve ince olanından Hz. Adem yaratıldı. Elekte geriye kalan kısımdan da hurma yaratıldı. Nakhle 'elekte kalan' anlamını taşır. Hz. Adem'in toprağından geriye kalan anlamında hurma ağacına nakhle denir, o yüzden hurma ağacı halamız sayılır denmiştir."

Kuruyemiş firması sahibi Mustafa Ertürk de yılın 12 ayı hurma sattıklarını ancak ramazan ayının gelişiyle hurma satışlarının arttığını söyledi. Ertürk, ramazan dışında, ayda 10-15 kilo hurma satarken, mübarek ayın gelişiyle yaklaşık 150 kilo hurma sattıklarını ifade etti. Ramazan ayında hurma çeşitlerinin çoğaldığını belirten Ertürk, "7-8 çeşit hurmamız ve 7 liradan 30 liraya kadar hurma paketlerimiz mevcut" dedi.

Hurma firması sahibi Ahmet Hamdi İncegül ise hem fiyatı uygun olduğu için hem de lezzetli olduğu için müşterilerin en fazla Mebrum cinsi hurmayı tercih ettiğini söyledi.